Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ, Εκδόσεις Προσκήνιο, σελ 282 έως 294.

Οι προτάσεις δια στόματος Θεοδωράκη, για την ενοποίηση των δυνάμεων της Αριστεράς, (δηλ. το Ε.Κ.Ε.Α τέσσερα χρόνια πριν προτείνει την Κ.Ε.Α), αποδείχτηκαν συγκεκριμένες και με προοπτική: -Δεν έχουμε παρά να δούμε τη σημερινή πραγματικότητα: Ποιος σήκωσε πρώτος τη  σημαία τη σημαία της Εθνικής Ανεξαρτησίας; Ποιος επεσήμανε πρώτος το καρκίνωμα της Αμερικανοκρατίας ; Ποιος φώναξε πρώτος: “Έξω οι Αμερικάνοι!;”, “Έξω από το ΝΑΤΟ!”; Οι Έλληνες κομμουνιστές, η Ελληνική Αριστερά. Και να που ύστερα από τόσους αγώνες, θυσίες και αίμα η πολιτική μας δικαιώνεται πέρα για πέρα από τη ζωή. Σήμερα όλος ο ελληνικός λαός κάνει κτήμα του τα παλιά μας συνθήματα. Και η κυβέρνηση Καραμανλή σπρωγμένη απ' τη δυναμική των πραγμάτων τα κάνει πράξη! Και όμως οι μόνοι που βρισκόμαστε “εκτός νυμφώνος” είμαστε εμείς! Στα καφενεία ακούω: “Να που δικαιώνεται η πολιτική του τάδε ή του τάδε”. Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται. Ναι, όλοι ξυλεύονται από το δικό μας αίμα. Γιατί εμείς βρεθήκαμε σ' αυτή την κρίσιμη στιγμή διαιρεμένοι, απροετοίμαστοι κι έτσι η παρουσία μας δεν έχει το βάρος που θα ώφειλε να έχει στη διαμόρφωση της εθνικής μας πολιτικής.

Και τί θα γίνει αύριο; Αυτό είναι το πρόβλημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει. Ύστερα από την αρνητική πείρα των τελευταίων χρόνων νομίζω ότι για να προχωρήσουμε στο δρόμο της ενότητας θα πρέπει κατ' αρχήν να βάλουμε το ερώτημα: Είναι δυνατόν να δημιουργήσουμε “όλοι μαζί” τον Ενιαίο Φορέα; Ποιος θα είναι ο χαρακτήρας του νέου Κόμματος; Ποιες οι αρχές και λειτουργίες του; Και ποια μεθοδολογία θα ακολουθήσουμε; Θα μπορούσαμε ίσως να ξεκινήσουμε με το σχηματισμό μιας Κεντρικής Συντονιστικής Επιτροπής που θα έχει τις εξής αρμοδιότητες: 1. Εκτιμήσεις της πολιτικής στιγμής. 2. Χάραξη προγράμματος κοινής δράσης. 3. Προετοιμασία για την ενοποίηση. Τέτοιες κοινές συντονιστικές Επιτροπές να σχηματιστούν σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους χώρους. Ποιοι θα πάρουν μέρος; Προτείνω: 1. Εκπρόσωποι από το ΚΚΕ. 2. Εκπρόσωποι από την ΕΔΑ, την ΔΝΛ, την ΚΝΕ και το Ρήγα. 3. Εκπρόσωποι της Πνευματικής Αριστεράς.

Παράλληλα μπορεί να σχηματιστεί μια δεύτερη κοινή Επιτροπή, από εκπροσώπους των ίδιων οργανώσεων, που θα έχει σαν αντικείμενο την επεξεργασία σχεδίου προγραμματικών και οργανωτικών αρχών του Ενιαίου Κόμματος που θα μπουν σε πλατιά συζήτηση. Σε περίπτωση συμφωνίας μπορούμε να προβλέψουμε ένα ακόμα ενδιάμεσο στάδιο ως το Συνέδριο: Τη δημιουργία μιας Προσωρινής Κεντρικής Επιτροπής που να εκφράζει ακόμα πιο πλατιά το Ενιαίο Κίνημα. Αυτή η Επιτροπή θα εκλέξει  προσωρινό Πολιτικό Γραφείο και θα προετοιμάσει το Συνέδριο απ' όπου θα βγει φυσιολογικά και υπεύθυνα το Ενιαίο Κόμμα της Ελληνικής Αριστεράς.

Αγαπητοί σύντροφοι, το μήνυμά μου αυτό πηγάζει μες από μια καθαρά και ανυστερόβουλη αγάπη και πίστη για το κοινό μας αγωνιστικό παρελθόν και κυρίως εμπιστοσύνη στο ακατάβλητο αγωνιστικό πάθος του λαού μας. Άλλη φιλοδοξία δεν έχω από το να συμβάλλω με την ενοποίηση και την αναγέννηση όλων των ζωντανών δυνάμεων της Ελληνικής Αριστεράς στην εξασφάλιση της τελικής νίκης του λαού μας. Ελπίζω ότι θα δώσετε τη σημασία που ταιριάζει σ' αυτό το συντροφικό μου διάβημα-.

Στο μεταξύ οι πρωτοβουλίες του Θεοδωράκη για μια ενωμένη Αριστερά θα βρουν απήχηση στο μέτρο που οι Φλωράκης, Ηλιού, Ηλιόπουλος, Κύρκος και Φιλίνης εξήγγειλαν την ίδρυσή της. Το χρόνιο όραμά του για μια ενωμένη Αριστερά έπαιρνε πρόσκαιρα σάρκα και οστά. Η μετάκλησή  του από τη γαλλική πρωτεύουσα όπου είχε καταφύγει, προήλθε μετά από πρωτοβουλία του Ηλ. Ηλιού: -Μου τηλεφωνεί ο Χριστόφορος Αργυρόπουλος, για να μου πει εκ μέρους του Ηλιού ότι έγινε η ενότητα των δυνάμεων τς Αριστεράς, και να λάβω ισότιμα μέρος. Και έτσι επέστρεψα-.

Όμως η σύμπνοια στο μέτωπο της Ενωμένης Αριστεράς, σύμφωνα και με τις μαρτυρίες Θεοδωράκη, δεν ήταν αρραγής: -Αφού συναντήθηκα με τον Ηλιού μου είπε ότι το ΚΚΕ συμφώνησε να συμπορευτεί υπό την προϋπόθεση ότι το ΚΚ Εσωτερικού, μετά από συνεννοήσεις με τον Κύρκο, τον  Φιλίνη και τον Δρακόπουλο, θα έπρεπε να απαλείψει την προσθήκη “Εσωτερικό”  κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα. Το άλλο σκέλος ήταν η ΕΔΑ (Ηλιού) ενώ το ΚΚΕ εκπροσωπούσαν οι Φλωράκης – Καλούδης και το ΚΚ Εσ. οι Κύρκος – Φιλίνης. Εμείς ( Θεοδωράκης, Ηλιόπουλος, Νάσης) συμμετείχαμε ως προσωπικότητες της Αριστεράς.

Έτσι δημιουργήσαμε την Ενωμένη Αριστερά προκειμένου να κατεβούμε ενιαία στις εκλογές. Αναγκάστηκα να ανοίξω γραφείο δικό μου στην οδό Ιπποκράτους, διότι συμφωνήθηκε ότι η κάθε μερίδα (απ' τις πέντε) ήταν τυπικά ισότιμη. Ήταν ευκαιρία να δούμε τους πολιτικούς μας φίλους και το γραφείο μου αυτό εκ των πραγμάτων έγινε το κέντρο συναντήσεως όλων διότι κανείς δεν πήγαινε στους

άλλους. Είχαμε το σπίτι του Ηλιού όπου συνεδρίαζε η ηγεσία, αλλά οι άλλες διεργασίες γίνονταν στο δικό μου γραφείο που ήταν το μέρος της συναντήσεως των ανθρώπων που δεν έλεγαν καλημέρα μεταξύ τους. Εκεί είχαμε επεισόδιο όταν ο Δρακόπουλος πήγε στη Λάρισα και ενώ θα έπρεπε να μιλήσει ως μέλος της Ενωμένης Αριστεράς, άρχισε να μιλάει ως ΚΚ Εσωτ. Αυτό θεωρήθηκε παρασπονδία και την άλλη μέρα ο Λουλές νοίκιασε αυτοκίνητα και με ντουντούκες φώναζαν εναντίον του Μπάμπη Δρακόπουλου! Άρχισε εμφύλιος πόλεμος και τότε θυμάμαι έγινε μια συζήτηση οξύτατη στο σπίτι του Ηλιού, όπου ο Κύρκος άρχισε να λέει για τα δικαιώματα που έπρεπε να έχει το ΚΚ Εσωτ. οπότε ο Φλωράκης απάντησε. “εγώ τη λέξη “Εσωτερικό” δεν την ξέρω, φεύγω”. Λέω, κάτσε Χαρίλαε να τα λύσουμε τα θέματα αυτά. Γυρίζει σε μένα ο Κύρκος λέγοντάς μου, πώς το δέχεσαι εσύ, εμείς που αντιπροσωπεύουμε ένα ολόκληρο κόμμα να μη μπορούμε να πούμε το όνομά μας; Εσείς το δεχτήκατε -είπα- εσείς υπογράψατε, εσείς κάνατε τη συμφωνία δεν την έκανα εγώ. Ο Χαρίλαος, και ο Καλούδης έχουν δίκιο. Διότι ξεκίνησαν να κάνουν την Ενωμένη Αριστερά αφού εσείς συμφωνήσατε να μην συμμετάσχετε ως ΚΚ Εσωτ., αλλά απλώς σαν μέλη της Ενωμένης Αριστεράς. Ούτε το ΚΚΕ θα δήλωνε προεκλογικά ΚΚΕ. Θα είμαστε όλοι Ενωμένη Αριστερά. Τα κομματικά τα βάλαμε στη μπάντα. Πώς θέλεις τώρα να βάλουμε το ΚΚ Εσωτ., αυτή τη στιγμή από το παράθυρο;

Κάπως τα βρήκαμε αλλά ήταν κάτι που δεν καταλάβαινα και μ' έφερνε πιο κοντά στο ΚΚΕ αυτή η συνεχής παρασπονδία απ' τη μεριά του ΚΚ Εσωτ. Αυτό ήταν απαράδεκτο, διότι η συμφωνία μας ήταν συγκεκριμένη. Τότε είπε ο Φλωράκης “επειδή υπάρχουν τέτοια κρούσματα -του ΚΚ Εσωτ.- να δημοσιευτεί το πρακτικό στο “Ριζοσπάστη” και στις άλλες εφημερίδες για να καταλάβουν τέλος πάντων και οι οπαδοί τι συμφωνία κάναμε”. Είχαμε την τελική συγκέντρωση, Τετάρτη εμείς, Πέμπτη ο Παπανδρέου. Στην πλατεία Συντάγματος. Έρχονται στο γραφείο μου ο Καλούδης και ο Φιλίνης, να συζητήσουμε για το περίφημο πρωτόκολλο, αν θα το δημοσιεύσουμε πριν ή μετά. Επέμενε ο Καλούδης να δημοσιευτεί πριν τη συγκέντρωση, εκείνοι οι οποίοι δεν ήθελαν να φανεί ότι υποχώρησαν και υπέγραψαν ζητούσαν να βγει μετά τη συγκέντρωση, δεν συμφώνησαν, και φύγαν με απειλές. Μαθαίνω μετά μια ώρα, ότι πράγματι έχουν κατέβει στις συνοικίες με πολύ άγριες διαθέσεις και ξεσηκώνουν τον κόσμο οι μεν εναντίον των δε για να γίνει μάχη μεταξύ των δύο παρατάξεων. Τώρα είπα δεν υπάρχει παρά μόνο μια λύση. Η Σοβιετική Πρεσβεία. Θα καταλήξουμε εκεί. Και πράγματι πήρα ραντεβού αμέσως. Με δέχτηκε ο ίδιος ο πρέσβης. Του λέω κοιτάξτε, ξέρετε καλά ποια είναι η στάση μου απέναντι στη Σοβιετική Ένωση, αλλά αυτή τη στιγμή θέλω την παρέμβασή σας. Μου λέει “τι συμβαίνει”; “Αυτοί οι άνθρωποι έχουν διαφωνήσει. Αύριο είναι η μεγάλη συγκέντρωση. Εάν πραγματικά πραγματοποιηθούν τα σχέδιά τους και γίνει σύγκρουση στη πλατεία Συντάγματος, τότε έχει τελειώσει η Αριστερά στην Ελλάδα”. “Και τι να κάνω”; μιλείστε με το ΚΚΕ, που έχετε  άριστες σχέσεις. Επίσης στον Ηλιού, ώστε να πείσει τους άλλους και παρακαλώ πολύ να τους πείτε ότι τους περιμένω στο γραφείο μου από τις έξι και πέρα. Για να βρούμε καμμία φόρμουλα. “Θα κάνω ότι είναι δυνατόν”, μου είπε, κλείνοντας τη συζήτηση.

Και έφυγα, σε λίγο πράγματι με παίρνει τηλέφωνο ο Καλούδης “Μίκη να 'ρθούμε  να τα πούμε;” Λέω ναι. Ήρθαν και οι άλλοι και βρέθηκε κάποια φόρμουλα, να γίνουν όλα ομαλά, περάσαμε στις λεπτομέρειες της συγκέντρωσης, είπαμε να γίνει προσυγκέντρωση στα γραφεία τα εκλογικά στην οδό Σταδίου απέναντι από το Αρσάκειο και να προχωρήσουμε μετά με τα πόδια, η ηγεσία της Ενωμένης Αριστεράς, προς το Σύνταγμα. Εκεί θ' ανέβουν στην εξέδρα μόνο μέλη της ηγεσίας της Ε.Α. Πρέπει να πω εδώ, ότι το κάθε κόμμα είχε ορίσει ποιοι θα είναι μέλη της ηγεσίας της Ε.Α. Το ΚΚΕ είχε τον Φλωράκη. Το ΚΚ Εσωτ. Δεν πρότεινε τον Δρακόπουλο. Είχε επιλέξει τον Κύρκο και τον Φιλίνη. Οπότε όταν ξεκίνησε η ηγεσία προς το Σύνταγμα, να και ο Δρακόπουλος στην ηγετική ομάδα της Ε.Α. Μου λέει ο Φλωράκης, “Μίκη ή φεύγει αυτός, ή φεύγω εγώ”. Πηγαίνω προς τον Δρακόπουλο που ο Κύρκος και ο Φιλίνης το έχουν βάλει στη μέση και τον κρατούσαν αγκαλιά, του λέω Μπάμπη, όπως γνωρίζεις η συμφωνία μας είναι να βρίσκονται εδώ μόνο τα μέλη της ηγεσίας. Εσύ δεν είσαι μέλος της Ε.Α. “Πως δεν είμαι; Δεν είμαι ο Γραμματέας του Εσωτερικού”; Ναι! Αλλά όχι και μέλος της ηγεσίας της Ε.Α. Να φύγεις, σε παρακαλώ πολύ, δεν είναι σωστό αυτό που κάνεις. Είδαμε και πάθαμε να μην έχουμε επεισόδια και τώρα που πάνε όλα μια χαρά. Γυρίζω πίσω στο Φλωράκη και μου λέει τι γίνεται; Ε του λέω Χαρίλαε, κοίταξε είσαι και ψηλός, σε βλέπουν, τον Μπάμπη δεν τον βλέπει κανένας τί να κάνουμε τώρα; Μου λέει “ναι, αλλά δεν θ' ανέβει στην εξέδρα. Αν ανέβει είναι η τελευταία μου υποχώρηση. Εγώ θα πάρω το μικρόφωνο θα καλέσω τους δικούς μου και θα φύγω”.

Έκανα ότι ήταν δυνατό να μην αφήσω τον Μπάμπη να ανέβει, ανέβηκε όμως τελικά, στην άλλη άκρη της εξέδρας, οπότε είχα ένα Φλωράκη έξαλλο, που κάθε στιγμή ήθελε να φύγει, να κάθομαι να του μιλάω, να του λέω διάφορα πράγματα γιατί καταλάβαινα ότι ήταν δικαιολογημένα αγανακτισμένος και την ώρα που μιλούσε ο Ηλιού η TV έδειχνε εμένα συνεχώς να συζητώ με τον Φλωράκη! Φαίνεται ότι αυτό προκάλεσε μια σκιά στη σχέση μου με τον Ηλιού, γιατί είπαν όλοι, “την ώρα που μιλούσες εσύ ο Θεοδωράκης δεν σε πρόσεχε”. Που να ήξεραν όμως ότι εκείνη τη στιγμή προσπαθούσα να πείσω τον Φλωράκη να μην πάρει τους δικούς του και να φύγει και έχουμε τη διάλυση της Αριστεράς;-

Τελικά ο Θεοδωράκης κατήλθε ως υποψήφιος της ενιαίας Αριστεράς, στη δεύτερη περιφέρεια Πειραιώς παίρνοντας 14.000 ψήφους. Χαρακτηριστική η προεκλογική ομιλία του στην Κοκκινιά στα μέσα Νοεμβρίου 1974: - Λαέ, γι' άλλη μία φορά μέσα στην ταραγμένη ιστορία της χώρας μας, η Ελληνική Αριστερά έδειξε περίτρανα πως είναι η βασική δύναμη της Δημοκρατίας. Οι καιροί είναι δύσκολοι και η ευθύνη σου, λαέ, είναι πάρα πολύ μεγάλη για το τί θα συμβεί αύριο στη χώρα μας. Γι' αυτό πριν αποφασίσεις: Σκέψου σωστά. Χωρίς φανατισμούς και αυταπάτες. Πάτα γερά πάνω στην πραγματικότητα. Άκουσε, εξέτασε, ζύγισε, κρίνε, αποφάσισε.

Από την απόφασή σου θα εξαρτηθεί το μέλλον της χώρας. Μην ξεχνάς από που βγαίνουμε, από ποια κόλαση, από ποια ζούγκλα. Μην ξεχνάς πως οι μηχανισμοί, ξένοι και ντόπιοι, που γέννησαν την κόλαση και τη ζούγκλα, παραμένουν σχεδόν άθικτοι. Έτσι ώστε να προχωράς πάνω σε ναρκοθετημένο έδαφος. Γι' αυτό και κάθε βήμα σου μπορεί να έχει τεράστια σημασία. Μην παρασυρθείς. Μην ξεχαστείς. Βλέπε σωστά και προχώρα. Θα απαιτήσουμε μέσα στη Βουλή να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι ένοχοι και οι συνένοχοι της δικτατορίας. Θα προτείνουμε να συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα ειδικό άρθρο που να προβλέπει την ποινή του θανάτου για κείνον ή για κείνους που θα τολμήσουν: 1. Να αγγίξουν τις ελευθερίες του λαού. 2. Να ανατρέψουν την Δημοκρατία. 3. Να βάλουν σε κίνδυνο την Εθνική Ανεξαρτησία. Θα απαιτήσουμε την ποινή του θανάτου για τους αρχιβασανιστές καθώς και για κείνους που εκτέλεσαν τα παιδιά μας στις μέρες του Νοέμβρη. Τέλος θα απαιτήσουμε βαριές ποινές για τους οικονομικούς συνεργάτες τους με παράλληλη δήμευση της περιουσίας τους, όπως επίσης θα παλέψουμε μέσα κι έξω από την Βουλή με όλα μας τα μέσα για την κατάργηση της μοναρχίας.

Για το θέμα της μοναρχίας η Αριστερά είχε πάντα σαφή θέση:Πρόκειται για σύστημα αναχρονιστικό  και προσβλητικό για το λαό. Όσον αφορά την ελληνική δυναστεία, αποτέλεσε πάντα κέντρο συνωμοσιών και πηγή δεινών κατά του λαού. Πάνω στο πρόβλημα αυτό νομίζω ότι μας χωρίζουν μεγάλες διαφορές με τον κ. Μαύρο και τον κ. Παπανδρέου. Αυτοί ανήκουν σε μία τάξη και σε μία παράταξη που συμβιβάστηκε πολλές φορές με τον θρόνο. Και αν σήμερα κραυγάζουν κατά της μοναρχίας, παρ' όλο που χαιρόμαστε γι' αυτό, δεν μπορούμε να μη δούμε επίσης και τον προεκλογικό – ψηφοθηρικό χαρακτήρα αυτής της εκστρατείας. Ενώ η δική μας στάση έχει καθαρότατη βάση. Η Αριστερά δεν συμβιβάστηκε και δεν θα συμβιβαστεί ποτέ με τη μοναρχία.

Όμως τί ήταν η χούντα; Ποιός τη γέννησε; Ποιός την έθρεψε; Με το δόγμα Τρούμαν όπως ξέρετε ήρθαν στη χώρα μας οι Αμερικανοί. Ποιός τους έφερε, με ποιούς συνεργάστηκαν σας είναι γνωστό. Πάσχισαν όλοι μαζί να πείσουν το λαό πως ο Κομμουνισμός και η Αριστερά αποτελούν εθνικό κίνδυνο και πως οι σωτήρες της ελευθερίας είναι οι Αμερικανοί, ο “ελεύθερος” κόσμος, ο αμερικανόφιλος πολιτικός κόσμος, οι δεξιοί, οι “εθνικόφρονες”, οι αμερικανόφιλοι αξιωματικοί. Τη χούντα λοιπόν μας την έφεραν όλοι αυτοί που μας κυβέρνησαν. Η ελληνική ολιγαρχία, οι Αμερικανοί, τα ξένα μονοπώλια, ο ελληνικός φασισμός. Πολλοί απ' αυτούς που σήμερα βρίσκονται στο στρατόπεδο της Δημοκρατίας πριν από τη δικτατορία δεν έβλεπαν σωστά. Υποτιμούσαν τους κινδύνους, διασπούσαν τις λαϊκές δυνάμεις και προπαντός σκορπούσαν τη γνωστή θεωρία πως η Αριστερά πρέπει να μείνει στην γωνιά. Ώστε σήμερα η ανάδειξη της Αριστεράς σε κύρια δύναμη της Δημοκρατίας δεν είναι μόνο πολιτική αναγκαιότητα αλλά και ηθική δικαίωση.

Ποια μπορεί να είναι κάθε φορά η προοπτική; Η νεότερη ιστορία μας έδειξε πως η ελληνική ολιγαρχία και οι ξένοι συνεταίροι της είναι σκληροί και αδίστακτοι. Δε θα αφήσουν τόσο εύκολα να τους πάρουν τα προνόμιά τους. Γι' αυτό ο αγώνας προμηνύεται σκληρός και πολύχρονος. Και θα 'ταν πραγματικά αστείο να πούμε ότι αυτή η Μαύρη Εξουσία -που εμείς κονταροχτυπιόμαστε μαζί της 50 χρόνια τώρα- θα ρίξει τα όπλα της γιατί μερικοί – μερικοί ισχυρίζονται ότι αποτελούν το γνήσιο Λαϊκό Κίνημα που προχωρεί  με την ψήφο στο χέρι προς την Εξουσία. Σήμερα λοιπόν το πρώτο που ζητάμε είναι να εξασφαλιστούμε ότι δεν θα ρθουν ποτέ πια τα τανκς. Για να γίνει αυτό δεν φτάνει α λες: “δεν θα ξανάρθουν τα τανκς”, αλλά να δουλεύεις πραγματικά για να μην ξανάρθουν. Τί μπορεί να ξαναφέρει τα τανκς; 1. Ο αποπροσανατολισμός του λαού. 2. Η μετάθεση των στόχων. 3. Η δημιουργία ψεύτικων εντυπώσεων. 4. Η καλλιέργεια ψεύτικων ελπίδων. 5. Η διαίρεση των πρωτοπόρων λαϊκών δυνάμεων. Τί μπορεί να εμποδίσει τα τανκς; 1. Η οργάνωση του λαού σε σωστές βάσεις. 2. Η διαφώτιση του λαού. 3. Η πάλη για την ενότητα του λαού κατά της χούντας. 4. Να λες πάντα την αλήθεια στο λαό. 5. Να οργανώνεις τον λαό πάνω σε δοκιμασμένες αρχές.

Το ΠΑΣΟΚ μας λέει ότι πάει να εγκαθιδρύσει αύριο Σοσιαλισμό. Κι αυτά δεν λέγονται ούτε στην Τανζανία ούτε στην Μπανανία. Λέγονται στην Ελλάδα του 1974. Αυτή την Ελλάδα που πέρασε από το 1936, το 1940-44, το 1946-49 και το 1967-1974. Αυτοί οι αριθμοί φτάνουν για ν' ανατριχιάσεις. Φτάνουν για να δεις όλο το πραγματικό Επαναστατικό Λαϊκό Κίνημα με τα εκατομμύρια μέλη, τις δεκάδες χιλιάδες ένοπλους μαχητές και ατσάλινους αγωνιστές. Το Επαναστατικό Κίνημα που έχυσε ποτάμια αίμα για να επιβάλει τη Λαϊκή Κυριαρχία. Και κάθε φορά ήρθαν το σίδερο, το ναπάλμ και ο θάνατος για να το σταματήσουν.

Τί είναι όμως Σοσιαλισμός; Ο Σοσιαλισμός δεν είναι μία κυβέρνηση που βγάζει διατάγματα και προκαλεί διάφορες γενικά κοινωνικές αλλαγές. Ο Σοσιαλισμός είναι βίωμα. Είναι στάση ζωής. Αφορά ολόκληρη την ύπαρξή μας. Αγγίζει όλη τη δομή του ανθρώπου. Ανασκαλεύει τα θεμέλια  της προσωπικότητας. Γιατί ο εγωιστής γίνεται αλτρουϊστής. Το ΕΓΩ γίνεται ΕΜΕΙΣ. Ο άνθρωπος δεν ολοκληρώνεται παρά μονάχα μέσα στον άλλο. Το κοινωνικό σύνολο παύει να είναι ζούγκλα με νόμο το κέρδος και την εκμετάλλευση, αλλά σύνολο αρμονικό με γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον. Ο  καθένας δίνει αυτό που μπορεί να προσφέρει, και παίρνει τόσο όσο έχει ανάγκη να πάρει. Κριτής για την ανταλλαγή μονάχα η συνείδηση.

Ώστε ο σοσιαλισμός σημαίνει καινούργια συνείδηση. Έτσι αρχίζει η οργάνωση της κοινωνίας σε νέες βάσεις. Όλα ανήκουν σε όλους. Έτσι ο καθένας γίνεται υπεύθυνος. Γίνεται τελειωτικά και ολοκληρωτικά ελεύθερος. Γιατί κανείς δεν αποφασίζει για τον άλλο. Αλλά όλοι για όλους. Ο άνθρωπος γίνεται για πρώτη φορά άνθρωπος. Και γίνεται άνθρωπος γιατί για πρώτη φορά μπορεί πια να δοθεί ανεπιφύλακτα και απεριόριστα στο Ανθρώπινο Στοιχείο που έχει μέσα του. Γιατί ότι έχει σχέση μόνο με τη βιολογική ανάγκη ανήκει και στο κτήνος.

Η σοσιαλιστική κοινωνία λύνει συνεχώς όλα τα προβλήματα που έχουν σχέση με την “ανάγκη”. Τα άγχη της εργασίας, της υγείας, της μόρφωσης, γίνονται δικαιώματα. Ο άνθρωπος απελευθερώνεται προοδευτικά από τα χίλια δεσμά του. Βάζει τη μηχανή στην υπηρεσία του. Μειώνεται συνέχεια ο χρόνος που απασχολείται στην παραγωγή. Έτσι μπορεί να δίνεται όλο και πιο πολύ στο Ανθρώπινο Στοιχείο που έχει μέσα του δηλαδή: στην επιστημονική σκέψη, στην πνευματική αναζήτηση και στην καλλιτεχνική τελείωση.

Ο Σοσιαλισμός είναι η κοινωνία που εναρμονίζει τις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Μεταθέτει τις αντιθέσεις ανάμεσα στις τάξεις σε αντιθέσεις  ανάμεσα στο σύνολο και τη Φύση, για να της αποσπάσουμε όλο και πιο πολλά πλούτη, όλο πιο πολλά μυστικά για να μπουν στην υπηρεσία της προόδου. Ώστε να υπάρξει τροφή για όλους, υγεία για όλους, παιδεία για όλους, πολιτισμός για όλους. Και όταν λυθούν όλα τα βασικά προβλήματα τότε ο άνθρωπος απελευθερωμένος από όλα τα δεσμά θα μπορέσει να δοθεί ολόκληρος στη δημιουργία ενός καινούργιου πανανθρώπινου πολιτισμού.

Να λοιπόν ποιό είναι το σοσιαλιστικό όραμα. Πώς όμως θα πραγματοποιηθεί; Θα πραγματοποιηθεί μόνο όταν το γνωρίσει καλά και το απαιτήσει η συντριπτική πλειοψηφία του λαού. Τον Σοσιαλισμό δεν τον πραγματώνει ένας ηγέτης ή μια ομάδα πολιτών, μόνο ο λαός τον εφαρμόζει. Ο Σοσιαλισμός είναι το κατεξοχήν λαϊκό κίνημα, που σημαίνει ότι ο σπόρος της ιδεολογίας άπλωσε ρίζες μέσα σε χιλιάδες ανθρώπους, κι αυτοί σαν μοχλοί της ιστορίας προχωρούν στην εφαρμογή του. Αυτή λοιπόν είναι η μία προϋπόθεση: δηλαδή η βαθιά ιδεολογική ωρίμανση και προετοιμασία.

Εμείς με την αντιστασιακή δράση μας -μέσα κι έξω από την Ελλάδα- κάναμε το παν για να μην ξανάρθει ο Καραμανλής ή όποιος άλλος πολιτικός δεμένος με τους Αμερικανούς. Και ο μόνος τρόπος γι' αυτό ήταν να δημιουργήσουμε ένα νέο ΕΑΜ. Ποιος είναι αυτός που σαμποτάρισε τη δημιουργία του Εθνικού Αντιστασιακού Συμβουλίου, του ΕΑΣ; Αν είχαμε όμως δημιουργήσει τότε την Ενότητα όλων των αντιστασιακών δυνάμεων δεν θα είχαμε σήμερα τη “λύση Καραμανλή”. Θα είχαμε λύση λαϊκή, λύση επαναστατική. Ποιος είναι λοιπόν ουσιαστικά αντι-καραμανλικός; Ο Παπανδρέου χτυπάει τον Καραμανλή σήμερα ενώ χτες έκανε -με τη διάσπαση- ότι είναι δυνατόν για να τον φέρει. Ενώ εμείς κάναμε ότι είναι δυνατόν για να τον αποφύγουμε με την συνεπή αντιστασιακή δράση και τις προσπάθειες για Ενότητα.

Με μια δυνατή Αριστερά υπεύθυνη, συνετή και ατρόμητη σε όλες τις δοκιμασίες, ο λαός μας θα είναι βέβαιος ότι στα κρίσιμα θέματα της εθνικής μας πολιτικής θα υπάρξει ευθύνη και σύνεση, όπως στα θέματα της υπεράσπισης των συμφερόντων εργαζομένων θα υπάρξει συνέπεια και αποφασιστικότητα. Η καλύτερη εγγύηση για να αποφύγουμε τις ανεύθυνες  προβοκάτσιες. Για να περιφρουρήσουμε όσες ελευθερίες αποκτήσαμε και να κατακτήσουμε καινούργιες. Για να προχωρήσουμε στο δρόμο της εκκαθάρισης του κράτους και του στρατού, στο δρόμο της εθνικής ανεξαρτησίας και παράλληλα ν' ανεβάζουμε το βιοτικό μας επίπεδο. Για να κατακτούμε συνεχώς καλύτερες συνθήκες εργασίας, διαβίωσης, μόρφωσης, πολιτισμού, ψυχαγωγίας και να εξασφαλίζουμε όλο και περισσότερες ελευθερίες και δικαιώματα. Για να υπερασπίζουμε, να ανανεώνουμε και να επεκτείνουμε τις πολιτιστικές μας αξίες. Για να κατοχυρώνουμε όλο και περισσότερα δικαιώματα στην ελληνική νεολαία ανοίγοντάς της νέους ορίζοντες. Τέλος για να προετοιμάσουμε μεθοδικά και υπεύθυνα τη λαϊκή κυριαρχία – για όλα αυτά – χρειάζεται να υπάρξει μια δυνατή Ενωμένη Αριστερά.

Χρειάζεται η Ενωμένη Αριστερά να γίνει η μεγάλη παράταξη του εργαζόμενου λαού και η αγωνιστική έπαλξη της ελληνικής νεολαίας. Ο άνθρωπος και πολύ περισσότερο ο σύγχρονος Έλληνας δίνει μια μεγάλη ιστορική μάχη. Οι τεράστιες δυνατότητες που του προσφέρει η σύγχρονη τεχνική του αποκάλυψαν -και του αποκαλύπτουν καθημερινά- σε πόσο υψηλή βαθμίδα πρέπει να τοποθετήσουμε τον άνθρωπο, αυτό το τέλειο δημιούργημα.

Έλληνες πατριώτες! Έλληνες δημοκράτες! Ατίθασα νιάτα της Ελλάδας! Πιστεύουμε βαθιά ότι μια καινούργια ζωή ανοίγει για όλο το λαό μας. Φτάνει να προσέξουμε αυτά τα βήματα. Τα σημερινά και τα αυριανά. Όταν περάσουμε αυτές τις δυσκολίες θα δούμε ξαφνικά μπροστά μας ένα ολοπράσινο κάμπο γεμάτο κόκκινες παπαρούνες: Είναι η Ελλάδα! Η ανθισμένη Ελλάδα της Παλλαϊκής Εξουσίας! Τότε θα τρέξουμε με όλες μας τις δυνάμεις για να κερδίσουμε το χρόνο, που χάσαμε με τις δικτατορίες, τις φυλακές, τα στρατόπεδα, τα βασανιστήρια. Και γιατί έτσι μας προστάζουν όλοι οι συναγωνιστές μας που έπεσαν για τη Λευτεριά και την Ευτυχία του λαού μας!-.

Όμως η ιστορία επαναλήφθηκε σύμφωνα με το “Ανθ' ημών Γουλιμής” αφού βουλευτής στην ίδια περιφέρεια εκλέχτηκε τελικά ο Δημ. Γόντικας συγκεντρώνοντας 17.000 σταυρούς: -Μετά μία εβδομάδα, ήλθε στο Βραχάτι ο Φλωράκης. Ο οποίος μου είπε ότι συνήλθε η Κεντρική Επιτροπή και έκανε αυτοκριτική, και παραδέχτηκε ότι ήταν λάθος που δεν βγήκα βουλευτής. “Αλλά αυτό οφείλεται βασικά σε σένα διότι δεν ζήτησες από μας να σε υποστηρίξουμε”-.

Όπως αναμενόταν στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974 η νεοϊδρυθείσα Νέα Δημοκρατία, υπό τον Κ. Καραμανλή κατήγαγε περήφανη νίκη αναδεικνύοντας 220 βουλευτές. Δεύτερο σε δύναμη κόμμα στη Βουλή αναδείχτηκε η Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις με επικεφαλής τον Γ. Μαύρο ενώ το νεότευκτο Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα του Α. Παπανδρέου κέρδισε 12 έδρες και μπήκε για πρώτη φορά στο Κοινοβούλιο. Η Ενωμένη Αριστερά δεν κατόρθωσε να αποφύγει τελικά την συντριβή. Επακολούθησε το αδιάβλητο δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου που κατέλυσε τελεσίδικα το βασιλικό θεσμό. Ενδιαφέρουσα, στο σημείο αυτό, η ανάλυση Θεοδωράκη για τη διαμορφούμενη, μετά τη μεταπολίτευση, νέα πολιτική πραγματικότητα: - Ας δούμε πως ψήφισε ο ελληνικός λαός μέσα σ' ένα χρόνο. Έδωσε 53% στον Καραμανλή, 70% υπέρ της Δημοκρατίας και κατά της βασιλείας και 60% σε κομμουνιστές δημάρχους και κοινοτάρχες. Δηλαδή ο ίδιος ψηφοφόρος ψήφισε Καραμανλή για τη Βουλή, εναντίον του βασιλιά για το πολίτευμα και κομμουνιστή δήμαρχο για την τοπική αυτοδιοίκηση. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος Έλληνας πίστευε ότι στην αυτοδιοίκηση μπορούν να διοικούν οι κομμουνιστές, σε εθνικό-πολιτειακό επίπεδο να μην υπάρχει βασιλιάς και σε καθαρώς πολιτικό επίπεδο γίνεται πιο συντηρητικός, γιατί φοβάται. Ο ίδιος άνθρωπος. Όχι γιατί του λείπει η συνέπεια, αλλά γιατί δεν ξεκαθαρίσαμε τους θυλάκους που τον κάνουν να φοβάται.

Κύρια υπεύθυνος γι' αυτό είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου, που έπρεπε εκείνη ακριβώς τη στιγμή να δει το θετικό ρόλο του Καραμανλή και όχι να τον εκτιμήσει στα 1985 που τον ήθελε για Πρόεδρο και στη συνέχεια, κάτω από την πίεση του αυριανισμού, να υποχωρήσει. Δηλαδή, πιεζόμενος από τον αντικαραμανλισμό του ΠΑΣΟΚ, που ο ίδιος είχε δημιουργήσει, αναγκάσθηκε να υποχωρήσει και να αποκηρύξει την δική του κρίση και απόφαση. Κι αν αυτή η ωριμότερη κρίση και απόφαση συνδεόταν  με ζωτικότατα συμφέροντα της χώρας ; Γιατί πιστεύω ότι η απόφαση του Ανδρέα να προτείνει τον Καραμανλή ήταν αποκύημα ώριμης σκέψης και μεγάλης ευθύνης την οποία εγκαταλείπει μπροστά στον πρώτο άνεμο. Με ποιές όμως συνέπειες ; Θα δούμε.

Με δύο λόγια ο Ανδρέας υπήρξε ο ίδιος θύμα της δικής του πολιτικής. Το ερώτημα που θέτω εγώ τώρα είναι: Αν ο Καραμανλής ήταν απαραίτητος για την Ελλάδα σήμερα, τότε πόσο πιο απαραίτητος ήταν για το 1974; Μάλιστα μπορώ να προσθέσω ότι στο διάστημα της συνύπαρξής του (Πρωθυπουργία – Προεδρία) ο Καραμανλής ήταν αντίθετος στην “αγορά του αιώνα”. Έχοντας μεγάλη πείρα από την αμερικανοκρατία -μια και ο ίδιος υπήρξε θύμα των μηχανορραφιών της αμερικανικής πολιτικής- τήρησε πιο αυστηρή στάση έναντι των Αμερικανών. Όμως ο κ. Παπανδρέου, έχοντας το στίγμα ότι αυτή τη στιγμή μπορεί να προξενήσει κακό στα συμφέροντα των Αμερικανών, γίνεται αμερικανότερος της Δεξιάς.

Μήπως υπερβάλλω; Ας δούμε προσεχτικά τι γίνεται γύρω μας σήμερα π.χ. μια κυβέρνηση της Δεξιάς δεν θα μπορούσε να διαπραγματευθεί με τους Αμερικανούς για τις βάσεις. Θα ήταν τελείως αδύνατον να το κάνει, γιατί θα αντιμετώπιζε μια τέτοια αντίδραση των ενωμένων δυνάμεων των δύο Κ.Κ και του ΠΑΣΟΚ ώστε θα ήταν αδύνατο η Δεξιά να συζητήσει για βάσεις. Δεν θα μπορούσε ένας υπουργός όπως ο Ουαϊμπέργκερ να συμφάγει με πρωθυπουργό το Καραμανλή ή το Ράλλη, γιατί θα καιγόταν όλη η Ελλάδα. Όμως ο κ. Παπανδρέου συνέφαγε... Δεν θα μπορούσε ακόμη κυβέρνηση της Δεξιάς να επιβάλει τα μέτρα λιτότητας που επιβάλλονται από την ΕΟΚ-.

Για τη συγκυρία της μεταπολίτευσης με κυρίαρχο τον Καραμανλή υπάρχουν όμως και άλλες μαρτυρίες. - Πηγαίναμε για ον πανηγυρισμό του πρώτου χρόνου από τν πτώση της χούντας, δηλ. τον Ιούλη του 1975. Τότε η Αριστερά και το ΠΑΣΟΚ  συμπορεύονταν για δημιουργία εντυπώσεων περισσότερο, διότι έτυχε να έχω (στο Βραχάτι) έναν εργάτη, που ήταν απ' τους ηγέτες του συνδικαλιστικού κινήματος, οικοδόμος, ο οποίος μου είπε ότι βγαίνουμε στους δρόμους χωρίς αιτήματα. Βγαίναν με εντολή του Μπάμπη του Δρακόπουλου, μόνο και μόνο για να δημιουργήσουν εντυπώσεις εναντίον του Καραμανλή. Ήταν μια εποχή που ξανασήκωναν πάλι κεφάλι οι χουντικοί, η αστυνομία, η Δεξιά, ενώ ξέραμε ότι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά ήταν ο Καραμανλής. Αυτοί αντίθετα, βγάζανε στους δρόμους τους οικοδόμους που έρχονταν σε σύγκρουση με τους αστυνομικούς, και εδημιουργείτο μία δυσμενής ατμόσφαιρα για τη κυβέρνηση παρ' ότι όλος ο κόσμος ήξερε ότι αυτή η κυβέρνηση, ήταν εκείνη τη στιγμή η ασπίδα ενάντια στα στοιχεία τα οποία ξανασήκωναν κεφάλι.

Σ' όλη τη σύγχυση, ο Καραμανλής αποφάσισε να οργανώσει μια παλλαϊκή γιορτή στο Στάδιο, όπου κάλεσε για πρώτη φορά την Αντίσταση! Τις αντιστασιακές οργανώσεις, το Πατριωτικό Μέτωπο, το ΠΑΚ, τον Ανδρέα, τον Δρακόπουλο, τον Φλωράκη, όλοι μαζί να πανηγυρίσουν την πτώση της χούντας. Κι αυτό ήταν αυτονόητο, εφόσον δεν έφυγε ο κύριος εχθρός που ήταν η αναβίωση της Δεξιάς και της χούντας (δεν θυμάμαι αν είχαν συλληφθεί ακόμα οι χουντικοί), εν πάση περιπτώσει, θα ήταν θετικό να εμφανιστούν όλοι μαζί. Τί καλύτερο εκείνη τη στιγμή για τον αριστερό να μπορέσει να ανταποκριθεί δυναμικά στην αστυνομία η οποία σήκωνε κεφάλι, έριχνε δακρυγόνα, χτυπούσε τους απεργούς, διαδηλωτές.

Οπότε με παίρνει τηλέφωνο ο Αχιλλέας Καραμανλής στο Βραχάτι και μου λέει “σας μιλάω εκ μέρους του Προέδρου, ο οποίος είναι στενοχωρημένος, διότι θέλει να γίνει αυτή η μεγάλη γιορτή στο στάδιο. Είναι μια επιβεβαίωση όλων μας και του ίδιου προσωπικά για τη μεγάλη αλλαγή που έγινε αλλά δυστυχώς κανείς δεν δέχεται να έλθει στο στάδιο και σας παρακαλεί να έρθετε εσείς προσωπικά”. Του διεμήνυσα ότι τον ευχαριστώ πολύ αλλά εγώ ως τί θα έρθω; Φώναξε από μακριά ο Καραμανλής και άκουσα τη φωνή του “Είσαι ο Θεοδωράκης”. Τότε απάντησα: σας ευχαριστώ πολύ θα ρθω. Άρχισα να τηλεφωνώ στον έναν και στον άλλο για να τους πείσω να ρθουν στη γιορτή της Δημοκρατίας. Θυμάμαι ότι πήρα τον Μαύρο, τον Φλωράκη, το Δρακόπουλο, όλοι κόλλαγαν στο θέμα του Παπανδρέου. Όλοι λέγαν ότι αν πάει ο Ανδρέας θα πάμε κι εμείς. Τελικά ζήτησα από τον Ηλιού να συναντηθούμε σπίτι του. Δεν ήθελα να πάω μόνος μου, ήθελα τουλάχιστον να έρθει η ΕΔΑ που συμφωνούσε την εποχή εκείνη με τις εκτιμήσεις μου ως προς τον Καραμανλή. Δώσαμε τελικά ραντεβού στα γραφεία μας και εκεί συναντήθηκα με τα ηγετικά στελέχη της Νέας ΕΔΑ, δηλαδή τον Γλέζο, τον Λεντάκη, τον Ηλιόπουλο και αυτοί πείσθηκαν ότι η ΕΔΑ πρέπει να πάρει μέρος. Και αφού συμφωνήσαμε, πήγαμε στο σπίτι του Ηλιού. Ο Ηλιού συμφώνησε απολύτως μαζί μας πλην όμως είπε: “εγώ δεν μπορώ να πάω παρά μόνο εάν έρθει ο Μπάμπης ο Δρακόπουλος”. Πήρε τηλέφωνο τον Δρακόπουλο, είπε ο Μπάμπης: “εγώ θα πάω εάν έρθει και ο Παπανδρέου”. Πέσαμε πάλι σε νέο αδιέξοδο. Μας λέει ο Ηλιού “πηγαίνετε σεις με τις ευλογίες μου, εγώ δεν μπορώ να παρευρεθώ”. Πήγαμε λοιπόν ο Λεντάκης, ο Γλέζος, ο Ηλιόπουλος κι εγώ. Όμως δεν ήρθε ο Καραμανλής! Και αυτός επηρεάστηκε από τον Παπανδρέου τελικά και δεν ήρθε. Οπότε έξαλλος το βράδυ τον πήρα τηλέφωνο στο σπίτι του. Του λέω κύριε Πρόεδρε μου τη σκάσατε. Βάλατε τον αδερφό σας να μου τηλεφωνήσει χτες για να έρθω, ξεσηκώθηκα, πήρα μαζί μου και την ΕΔΑ κι εσείς δεν ήρθατε! Μου απάντησε “ έπρεπε να είμαι εδώ για να παρακολουθήσω τα αποτελέσματα από την ψηφοφορία της Αμερικανικής Γερουσίας για το εφτά προς δέκα της βοήθειας προς την Τουρκία και την Ελλάδα”. Του λέω κύριε Πρόεδρε αυτά είναι δικαιολογίες, διότι μπορούσατε να το παρακολουθήσετε και από το Στάδιο. Τότε λοιπόν άλλαξε και μου είπε “πρέπει να βάλετε μυαλό να καταλάβετε ότι εγώ είμαι το ανάχωμα που σας προστατεύει από τα δεξιά και τα ακροδεξιά στοιχεία και τη χούντα και ότι όταν χτυπάτε εμένα χτυπάτε το κλαδί στο οποίο κάθεστε”. Απάντησα όλα αυτά να τα πείτε στον κ. Παπανδρέου, στον κ. Μαύρο, στον κ. Δρακόπουλο, στον κ. Φλωράκη, όχι σε μένα! Εγώ είμαι ο μόνος ο οποίος ήρθα μαζί με την ΕΔΑ. Εσείς δεν ήρθατε”.

Περνάμε τώρα στο “Βυθίσατε το Χόρα”. Δεν θυμάμαι αν ήταν την ίδια χρονιά, πάντως ήμουν πάλι στο Βραχάτι όταν προκλήθηκε η μεγάλη κρίση. Επρόκειτο για το πλοίο το τουρκικό που είχε αναγγελθεί ότι θα κάνει έρευνες στο Αιγαίο. Αυτό έδωσε λαβή σε ορισμένα στελέχη στρατιωτικά να σηκώσουν κεφάλι εναντίον της κυβέρνησης. Έφτασε η “Αθηναϊκή” να γράφει πως η κυβέρνηση προδίδει τα δίκαιά μας, οπότε ήταν το κλίμα πολύ βαρύ γιατί ο Καραμανλής είχε ν' αντιμετωπίσει την προκλητική στάση της Τουρκίας απ' τη μια μεριά και ένα μέτωπο εσωτερικό μέσα στο ίδιο το στράτευμα. Ποιός ξέρει ποιός κρθβόταν πίσω από αυτό και φυσικά μπορεί να στόχευε στην κατάργηση του δημοκρατικού πολιτεύματος καθώς ανοιχτά βγαίναν οι στρατηγοί και μιλούσαν εναντίον του Καραμανλή. Ξαφνικά ο Ανδρέας Παπανδρέου συμπορευόμενος με τους στρατηγούς κατήγγειλε την κυβέρνηση δηλώνοντας και αυτός να βυθιστεί το “Χόρα”. Να γίνει πόλεμος δηλαδή! Η ατμόσφαιρα ήταν πολύ βαριά. Με πήρε τηλέφωνο ο Βούλτεψης: “Μίκη δεν μιλάει κανένας. Εδώ πέρα βυθιζόμεθα, πάει να γίνει ανατροπή του καθεστώτος. Πάμε να κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία. Τηλεφωνώ σε όλους, ο Μαύρος λείπει, ο Ηλιού είναι για μπάνια στη Ρουμανία, ο Μπάμπης ο Δρακόπουλος ποιεί την νήσσαν, το ΚΚΕ δεν λέει τίποτα. Πρέπει να μιλήσεις”! Το σκέφτηκα λοιπόν και γράφω δύο άρθρα στην “Απογευματινή”. Στο πρώτο άρθρο μιλούσα κυρίως για το στράτευμα, τους στρατιωτικούς, γιατί φοβόμουν ότι από κει θα προέλθει το ρήγμα. Πράγματι δημοσιεύτηκε και την άλλη μέρα στο Βραχάτι χτύπησε το τηλέφωνο ήταν ο Καραμανλής, που είχε διαβάσει και τα δύο άρθρα. “Είσαι ο καλύτερος Έλληνας, μου είπε, χάρη σε σένα υπάρχει μια αναστροφή του κλίματος στον στρατό, διότι τα επιχειρήματά σου έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στις τάξεις του στρατού γι' αυτό σ' ευχαριστώ, η συμβολή σου είναι πολύ μεγάλη, καταλυτική καθώς και η απάντησή σου προς τον Παπανδρέου του οποίου η μεταστροφή ήταν για μένα οδυνηρή”. Ποια μεταστροφή; Πήγα να τον δικαιολογήσω στην αρχή, “Κοιτάξτε κύριε Πρόεδρε, ο κ. Παπανδρέου έχει φιλοδοξίες”. “Δεν πρόκειται για φιλοδοξίες -μου λέει- ήταν στο γραφείο μου πριν από λίγες μέρες. Και με εγκωμίασε. Μου είπε κ. Πρόεδρε, είστε έτσι κι έτσι, με μεγάλα λόγια, και είμαι στο πλευρό σας”. Και αμέσως μετά πήγε στον Έβρο και με κατήγγειλε.

Αυτά μου διαβεβαίωσε ο Καραμανλής. Αργότερα όταν ήταν πρωθυπουργός ο Ανδρέας Παπανδρέου προς το τέλος της θητείας του και πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Καραμανλής, ο Ανδρέας, στη Βουλή, άφησε να εννοηθεί ότι το “Βυθίσατε το Χόρα” το είπε σε συνεννόηση με τον Καραμανλή για να φανεί ότι υπήρχε και μια άλλη φωνή της αντιπολίτευσης η οποία ήταν πολύ σκληρή κι έτσι α δικαιολογηθούν οι ενέργειες του Καραμανλή. Ήταν και φάνηκε λογικοφανές. Μετά από 15 μέρες είμαστε με τον Καραμανλή στο Γκολφ. Και του λέω κ. Πρόεδρε, θυμόσαστε όταν έγινε το επεισόδιο με το “Βυθίσατε το Χόρα”, με πήρατε τηλέφωνο και μου είπατε πόσο πατριώτης είμαι και πόσο σωστά έκανα και πόσο βοήθησα στο να αποσοβηθεί αυτό το κακό; Απάντησε “ναι τα θυμάμαι πολύ καλά”. Θυμάστε και τι είπαμε για τον κ. Παπανδρέου; Αστειευόμενος μου λέει “σε παρακαλώ πολύ μη μιλάς άσχημα για τον πρωθυπουργό μου”. Τι μου είπατε τότε για τον κ. Παπανδρέου. “ Ε ναι, είπα ορισμένα πράγματα”. Ξέρετε τι είπε ο κ. Παπανδρέου προχθές στη Βουλή; “Τι είπε;” Ότι εσείς τον βάλατε να πει το “Βυθίσατε το Χόρα”. “Τι πράγμα είναι αυτό;” Καλά, είστε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν διαβάζετε εφημερίδες, δε σας κατατοπίζουν. Βγήκε ο πρωθυπουργός και είπε ότι εσείς τον βάλατε να πει το “Βυθίσατε το Χόρα”. Ή σε εκείνον είπατε ψέμματα ή σε μένα. “Όχι, τα πράγματα είναι όπως ακριβώς έγιναν, όπως στα είπα και σε βεβαιώ ότι δεν υπέπεσε στην αντίληψή μου αυτό που είπε στη Βουλή ο κ Παπανδρέου, θα το εξετάσω”.

Ένα ακόμα περιστατικό της μεταπολίτευσης διαδραματίστηκε την ίδια περίπου εποχή, διότι είχα μεσολαβήσει οι διαφορές με το ΚΚΕ,  λόγω του συνθήματος “Γενίτσαροι”, το οποίο δεν είπα όπως το “Καραμανλής ή τανκς”, αλλά αποδόθηκε σε μένα, ενώ εγώ κατήγγειλα το ΚΚΕ πως εφαρμόζει πολιτική γενιτσαρισμού ως προς τα παιδιά, τα οποία γαλουχεί εναντίον των φυσικών του πνευματικών πατεράδων, όπως ο Θεοδωράκης, ο Αναγνωστάκης και άλλοι. Το να γαλουχεί αυτά τα παιδιά εναντίον μου με αυτό το οπλοστάσιο των μύδρων, το θεωρούσα ότι είναι πολιτική γενιτσαρισμού. Αυτοί όμως το πήραν και το έκαναν  “γενίτσαροι”, για να με αποκόψουν από τη νεολαία του ΚΚΕ, όπως και το πέτυχαν τελικά. Την εποχή λοιπόν εκείνη της μεγάλης διαμάχης όπου σε καθημερινή βάση ο “Ριζοσπάστης” με χτυπούσε με τα γνωστά επίθετα που χρησιμοποιεί η αριστερή δημοσιογραφία, βρέθηκα στη Σοβιετική Πρεσβεία ύστερα από πρόσκληση του πρεσβευτή. Εκεί συνάντησα τον Φλωράκη με τη γυναίκα του. Καθόμαστε λοιπόν στο τραπέζι, ήταν κάπως αμήχανη η ατμόσφαιρα, οπότε ο πρέσβης αποφάσισε να κάνει μια πρόποση. Στη πρόποσή του έπλεξε το εγκώμιό μου ως κομμουνιστή, ως πιστού συντρόφου, ως ανθρώπου ο οποίος αγωνίζεται χρόνια ολόκληρα για τα ιδανικά του κομμουνισμού, και ότι έχει πολύ εκτιμηθεί απ' την κυβέρνησή του η πολιτική μου ανάλυση την οποία έκανα απ' την εποχή της επιστροφής Καραμανλή καθώς και όλες τις θέσεις τις οποίες έπαιρνα και για το “Βυθίσατε το Χόρα” και για την πρώτη συγκέντρωση της Δημοκρατίας. Δηλαδή η συνεπής μου στάση σε μια κυβέρνηση τη οποία θεωρούσα ότι εκείνη τη στιγμή ανοίγει το δρόμο προς τη Δημοκρατία. Παρουσία του Φλωράκη όλα αυτά και ο Χαρίλαος και η γυναίκα του ήπιαν όλοι στην υγειά μου, μου έκανε εντύπωση. Τελικά ο πρέσβης μου αποκάλυψε ότι μας κάλεσε για να μου αναγγείλει ότι οι σύντροφοι στη Μόσχα συμφωνούν με όλη αυτή την ανάλυση που έκανα και με την στάση την πολιτική που είχα με τη νέα ΕΔΑ. Με όλα αυτά συμφωνούσαν οι Σοβιετικοί, σε αντίθεση με τον Παπανδρέου ή το ΚΚΕ που χτυπούσαν σφοδρότατα την κυβέρνηση Καραμανλή. Γι' αυτό το λόγο με κάλεσε για να μου αναγγείλει ότι θα ήθελε να πάω εμπιστευτικά στη Μόσχα όπου θα γίνω δεκτός από το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΣΕ προκειμένου να μου ανατεθεί κάποια απόρρητη αποστολή. Πράγματι, έφυγα για τη Μόσχα. Στο γραφείο του Πανομαριώφ, ο οποίος ήταν ο υπεύθυνος του Πολιτικού Γραφείου για τα ευρωπαϊκά κόμματα και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, συναντήθηκα με τον Ζαμπλιάτιν που είχε αναλάβει να μου μιλήσει γι' αυτή την αποστολή. Μου επανέλαβε όσα μου είπε και ο πρεσβευτής, και κατέληξε στο πόσο εκτιμούν τις πολιτικές  μου επιλογές. Παρατήρησα αφού συμφωνείτε  για τις πολιτικές αυτές επιλογές, πως αφήνετε τους κομμουνιστές να χουν τελείως αντίθετη πολιτική; Τη στιγμή που ακολουθούν σαν ουρά το ΠΑΣΟΚ το οποίο χτυπά σφόδρα την κυβέρνηση που εσείς θεωρείτε ότι είναι θετική για την Ελλάδα;

Και τότε μου απάντησε γελώντας: “Μα εμείς δεν έχουμε καμμία οργανική σχέση με το ΚΚΕ, αυτό έχει δική του πολιτική, έχουμε συντροφικές σχέσεις, αλλά αυτοί είναι υπεύθυνοι να χαράζουν την πολιτική τους όπως εκείνοι πιστεύουν. Εμείς πάντως διαφωνούμε μαζί τους, πιστεύουμε πως πρέπει να ενισχυθεί η κυβέρνηση Καραμανλή και γι' αυτό σε καλέσαμε εδώ. Γιατί ξέρουμε ότι είσαι ο μόνος ο οποίος έχεις πρόσβαση στον Καραμανλή, ότι έχεις άριστες προσωπικές σχέσεις. Αυτό το οποίο θα σου πούμε είναι άκρως εμπιστευτικό, γιατί όπως καταλαβαίνεις αν μαθευτεί μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα”. Μου είπε λοιπόν: “εμείς στη Σοβιετική Ένωση εκτιμούμε ότι μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων και των εξελίξεων, η κυβέρνηση Καραμανλή είναι θετική για την Ελλάδα. Δεν βλέπουμε άλλο δρόμο εκδημοκρατισμού της Ελλάδος. Και πρέπει να ενισχυθεί πάση θυσία αυτή η κυβέρνηση ώστε να μπορέσει να στερεωθεί το δημοκρατικό καθεστώς διότι οι δικές μας πληροφορίες λένε ότι υπάρχουν ακόμα χουντικά στοιχεία, υπάρχουν αντιδραστικές δυνάμεις. Λοιπόν βοηθείστε την κυβέρνηση αυτή, ώστε μαζί να προχωρήσετε να στερεωθεί η δημοκρατία. Γι' αυτό το λόγο θα ήθελα να διαβιβάσετε το μήνυμα αυτό στον ίδιο τον Καραμανλή, ότι εμείς σαν Σοβιετική κυβέρνηση, είμαστε στο πλευρό του. Εγκρίνουμε την πολιτική του προς όλες τις κατευθύνσεις και θα θέλαμε οι σχέσεις μας να γίνουν στενότερες. Είμαστε πρόθυμοι να έχουμε τις μεγαλύτερες δυνατόν οικονομικές συναλλαγές μαζί του. Και επιπλέον επειδή καταλαβαίνουμε ότι ο Καραμανλής μπορεί να έχει ορισμένες δυσκολίες, σου αναθέτουμε να του πεις ότι εμείς και στρατιωτικά μπορούμε να τον βοηθήσουμε αν το ζητήσει ο ίδιος”. Επιστρέφοντας στην Αθήνα διεβίβασα το μήνυμα αυτό στον Έλληνα πρωθυπουργό-.