(Περιοδικό «Κ» της Καθημερινής της 18.3.2018)

Η πρόσφατη τραγωδία στην Κρήτη μας υπενθύμισε ότι, για να προσφέρεις βοήθεια, πρέπει να ξέρεις πώς.

Πριν από ακριβώς δέκα χρόνια, δύο ανήλικα παιδιά -κόρη και γιος φίλων μου που παραθέριζαν μαζί στο Αιγαίο- προσπάθησαν να διασώσουν ένα σκυλί που είχε βουτήξει στη θάλασσα από ένα δεμένο κότερο. Στην απόπειρά τους να κάνουν μια ανθρώπινη αλυσίδα (αυτό είχαν δει στην τηλεόραση, αυτό επιχείρησαν) έπεσαν στο νερό χωρίς να ξέρουν καν να κολυμπάνε! Και αν δεν βρισκόταν, για καλή τους τύχη, ο φύλακας της μαρίνας εκεί κοντά, το πιθανότερο είναι ότι θα είχαν πνιγεί. Το σκυλί, μετά το πρώτο σοκ της βουτιάς, κολύμπησε μόνο του μέχρι την ακτή. Τίναξε τα νερά από πάνω του και επέστρεψε στο αφεντικό του.

Εκτός από τους γονείς τους, που τρομοκρατήθηκαν με αυτό που μπορούσε να συμβεί, όλοι οι υπόλοιποι της παρέας τα αντιμετώπισαν ως ήρωες. Αν το περιστατικό είχε δραματική έκβαση, θα έφταιγε η κακιά η μοίρα. Αλλά εξαιτίας μιας ευτυχούς συγκυρίας, κανένας δεν κατάλαβε το μάθημα που τόσο απλόχερα και χωρίς συνέπειες επιχείρησε να τους παραδώσει το σύμπαν…

Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να προσφέρεις βοήθεια, οποτεδήποτε και σε οποιονδήποτε: να ξέρεις πώς! Στα σεμινάρια πρώτων βοηθειών που παρακολουθώ τακτικά, το πρώτο πράγμα που μαθαίνεις είναι να ασφαλίζεις τον χώρο του συμβάντος. Σε τροχαία ατυχήματα, η λαχτάρα να βοηθήσεις χωρίς να γνωρίζεις το πρωτόκολλο ασφαλείας είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει κι άλλα θύματα. Σε ανθρώπους που έχουν τραυματιστεί, αν νομίζεις ότι μπορείς να τους σώσεις επειδή είδες CPR στην τηλεόραση ή σε κάποιο επεισόδιο του E.R. κάποιος έκανε τραχειοτομή με ένα μπικ και σου φάνηκε απλό, το πιθανότερο είναι ότι θα προκαλέσεις μεγαλύτερη ζημιά απ’ ό,τι αν απλώς καλούσες το ασθενοφόρο.

Στις οδηγίες διάσωσης στα αεροπλάνα, η πρώτη εντολή όταν πέσουν οι μάσκες με το οξυγόνο είναι: πρώτα φόρεσέ την εσύ και μετά αναζήτησε τα παιδιά σου για να την εφαρμόσεις και σε εκείνα.

Δυστυχώς εμείς οι Μεσόγειοι είμαστε δραματικά παρορμητικοί. Θέλουμε να βοηθήσουμε. Αρκετά ώστε να σταματήσουμε, να τρέξουμε, να τραβήξουμε ανθρώπους από τα συντρίμμια (αφήνοντάς τους ανάπηρους), να βγάλουμε το κράνος από αναβάτες σωριασμένους στην άσφαλτο (προκαλώντας ανεπανόρθωτες βλάβες που θα είχαν αποφευχθεί). Όμως, όχι τόσο πολύ ώστε να μάθουμε πρώτες βοήθειες από τους ειδικούς (τζάμπα είναι!) ή να εισαγάγουμε το μάθημα της αντιμετώπισης συνθηκών πρώτης ανάγκης στα σχολεία -εκεί που θα πιάσει τόπο, όσο «λούφα» κι αν θεωρείται από τους ανήλικους μαθητές…

Αν δεν καταλάβατε ακόμα, δεν πιστεύω στους ήρωες. Πιστεύω στους έξυπνους, προνοητικούς ανθρώπους. Που , επειδή κάνουν ένα σπορ με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας, έχουν μαζί τους φαρμακείο -και ξέρουν να το χρησιμοποιούν. Που όταν ταξιδεύουν μόνοι τους, αφήνουν ένα πλάνο με τις διαδρομές που θα ακολουθήσουν σε κάποιον που εμπιστεύονται. Που όταν έχουν σκυλιά, τους φοράνε στηθόλουρα με λάβες ελκυσμού, για να τα σώσουν αν πέσουν στο πηγάδι ή στον γκρεμό. Όπως έχω δει να γίνεται, σε μια απλή βόλτα στην Πάρνηθα, με τα ίδια μου τα μάτια. Χωρίς να χρειαστεί να θυσιάσουν τη ζωή τους. Χωρίς να γίνουν ήρωες. Νεκροί ήρωες.

Γιώργος Φραντζεσκάκης (k9mailbox@yahoo.com)