Η Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν (Mauthausen) και Κύκλος Φαραντούρη
1966
Περιγραφή:
Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Σύνθεση: 1965, Αθήνα
Πρώτη Ηχογράφηση:
1965, Μαρία Φαραντούρη, Studio Columbia, Ηχοληπτης ο Νικος Κανελοπουλος
Μουσικοί: Γιάννης Διδιλης (πιάνο), Κώστας Παπαδόπουλος (μπουζούκι), Λάκης Καρνεζης (μπουζούκι), Σωτήρης Ταχιατης (βιολοντσέλο), Σπύρος Ρεγγιος (φλάουτο).
Άλλες ηχογραφήσεις:
Gisela May (Amica),
Liesbeth List (Philips),
Iva Zanicchi (Music Box, Ri – Fi).
Η σύνθεση του κύκλου ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ έγινε το Γενάρη του 1966, όταν ο Ιάκωβος Καμπανέλλης παρουσίασε τα ποιήματά του στο σπίτι του συνθέτη.
Ο ελεγειακός χαρακτήρας του έργου οδήγησε τον Θεοδωράκη σε αναζήτηση νέων χρωμάτων σε σχέση με κείνα που δεσπόζουν έως τότε στις ηχογραφήσεις του. Έτσι δεν χρησιμοποίησε μπουζούκια, τα οποία αντικατέστησε με ηλεκτρονική κιθάρα και πρόσθεσε βιολοντσέλο, φλάουτο και τύμπανα. Αυτό το νέο ορχηστρικό χρώμα ταίριαζε απολύτως με τη χροιά της φωνής της Μαρίας Φαραντούρη, που ουσιαστικά με τον κύκλο αυτόν έκανε την είσοδό της στο τραγούδι. Μια είσοδο ομολογουμένως εντυπωσιακή, αφού η πρώτη παρουσίαση του ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ σε κεντρικό θέατρο της Αθήνας υπήρξε αρκετή για να την καθιερώσει ως τη μεγαλύτερη ελληνίδα τραγουδίστρια της εποχής μας. Γεγονός που ήρθαν να επιβεβαιώσουν εκτός από το ελληνικό κοινό και το ξένο, καθώς και μερικοί από τους πιο έγκριτους κριτικούς του κόσμου.
Θα έλεγε κανείς πως όσο περνά ο χρόνος, τόσο μεγαλώνει η αξία του ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ. Παρά το ότι έχει παρουσιαστεί σε χιλιάδες συναυλίες και οι πωλήσεις του δίσκου σε όλον τον κόσμο έχουν φτάσει σε αστρονομικούς αριθμούς, ο κόσμος ζητά όλο και πιο πολύ να το ακούσει.
Κατά την περίοδο που ο συνθέτης ήταν Γενικός Διευθυντής της ΕΡΤ, παρουσίασε το έργο αυτό για μεγάλη συμφωνική ορχήστρα, κυρίως κατά την περίοδο των Μουσικών Συνόλων στις ΗΠΑ και τον Καναδά, με σολίστ πάντοτε τη Μαρία Φαραντούρη.
Στο Ισραήλ το ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ θεωρείται κάτι σαν εθνικός ύμνος. Ιστορική θεωρείται πια η παρουσίαση του έργου το 1988 μέσα στο ομώνυμο στρατόπεδο σε τρεις γλώσσες: εβραϊκά με την ισραηλινή τραγουδίστρια Elinoar Moav, ελληνικά με την Μαρία Φαραντούρη και γερμανικά με την Gisela May.
Στις μέρες μας κυκλοφορεί διεθνώς σε μια νέα τρίγλωσση έκδοση. Αυτή τη φορά το ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ το τραγουδούν ελληνικά η Μαρία Φαραντούρη, εβραϊκά η Elinoar Moav και αγγλικά η Νάντια Weinberg.
Περιττό να προσθέσουμε – γιατί είναι πια πασίγνωστο – ότι το ΜΑΟΥΤΧΑΟΥΖΕΝ είναι τελικά ένας ύμνος στη ζωή και στον έρωτα. Ο στίχος “Έρωτα μες στο μεσημέρι, σ' όλα τα μέρη του θανάτου, ώσπου ν' αφανιστεί η σκιά του”, τα λέει όλα.
ANDREAS BRANDES, μουσικοκριτικός.