Τα τελευταία τρία χρόνια, με την κυβέρνηση Τσίπρα στην εξουσία, το εξωτερικό του σπιτιού του Μίκη Θεοδωράκη στου Φιλοπάππου απασχόλησε δύο φορές το φωτορεπορτάζ των ελληνικών μέσων ενημέρωσης. Η πρώτη ήταν τον Φεβρουάριο του 2015, όταν ο Αλέξης Τσίπρας ήταν πρωθυπουργός μόλις έναν μήνα, για την ακρίβεια 29 ημέρες. Η δεύτερη ήταν στις 3 Φεβρουαρίου 2018, όταν κάποιοι πήγαν έξω από το σπίτι του και έγραψαν συνθήματα μετά την απόφασή του να είναι ομιλητής στο συλλαλητήριο της Αθήνας για το όνομα της Μακεδονίας.

Στις 24 Φεβρουαρίου 2015 ο πρωθυπουργός, μόνος και χωρίς συνοδεία, διάβαινε το κατώφλι του σπιτιού του πιο διάσημου παγκοσμίως Έλληνα, ο οποίος μόλις την προηγουμένη είχε δημοσιεύσει στο προσωπικό του ιστολόγιο ένα άρθρο στο οποίο απευθυνόταν προσωπικά στον πρωθυπουργό: «Αγαπητέ Αλέξη, μου έγραψες πριν λίγες μέρες ότι είστε έτοιμοι να ματώσετε. Με τα μέτρα που σου προτείνω, δεν πρόκειται να ματώσετε ούτε εσείς ούτε ο Λαός μας. Θα περάσουμε ίσως δύσκολες μέρες μαζί, αλλά σκέψου ότι ζούμε στο 2015 και όχι σε εκείνες τις σκοτεινές και επώδυνες εποχές που οι ξένοι και ντόπιοι εξουσιαστές μας αλώνιζαν ανεμπόδιστα, γιατί δεν υπήρχε απέναντί τους δύναμη ικανή να τους σταματήσει».

Ο Μίκης πρότεινε στην κυβέρνηση «για να ξεκινήσουν αποφασιστικά, να καταργήσουν άμεσα όλα τα μέτρα των Μνημονίων, ξεκινώντας από την αποκατάσταση της Εθνικής μας Ανεξαρτησίας, για την οποία δεν άκουσα ως τώρα να γίνεται λόγος».

Ο κ. Τσίπρας είχε πριν από την επίσκεψη τηλεφωνήσει στον κ. Θεοδωράκη. Και όταν ήρθε η ώρα της επίσκεψης, πήγε μόνος, χτύπησε το κουδούνι, περίμενε να του ανοίξουν και μπήκε μέσα.

Βγαίνοντας, κινήθηκε στο πνεύμα του άρθρου του κ. Θεοδωράκη, του οποίου έπλεξε το εγκώμιο, λέγοντας ότι πρόκειται για «πολεμιστή» και κάνοντας λόγο για πόλεμο. «Στον πόλεμο απαιτείται, μεταξύ άλλων, στρατηγική και μυαλό» είχε πει τότε ο πρωθυπουργός.

Ο τοίχος είχε τη δική του αλητεία…

Τρία χρόνια αργότερα, στις 3 Φεβρουαρίου 2018, ο τοίχος του σπιτιού του συνθέτη βάφτηκε με ένα σύνθημα. «Η ιστορία σου ξεκινάει από το βουνό και καταλήγει στον εθνικό βούρκο της πλατείας Συντάγματος» είχαν γράψει το προηγούμενο βράδυ.

Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε με ανάρτησή της στο Indymedia μια ομάδα που υπέγραφε ως αναρχικοί/αναρχικές. «Ο Μίκης θα είναι αύριο κεντρικός ομιλητής στο “συλλαλητήριο για το Μακεδονικό”, παίρνοντας θέση στην ανασυγκρότηση του εθνικού κορμού, μαζί με όλο τον εθνικιστικό, πατριωτικό συρφετό, την ίδια ώρα που η επίθεση στους “από τα κάτω” εντείνεται με αντιαπεργιακούς νόμους, πλειστηριασμούς πρώτων κατοικιών κ.λπ., συμβάλλοντας στη γενικότερη υποτίμηση των ζωών μας» έλεγαν στην ανακοίνωση.

Δεν διευκρινιζόταν τι θα ήθελαν να κάνει ο συνθέτης για όλα αυτά που συμπύκνωναν σε λίγες γραμμές, πάντως η παρουσία του στο συλλαλητήριο τους είχε ενοχλήσει τόσο όσο είχε ενοχλήσει και την κυβέρνηση.

«Η αγωνία ενός τμήματος του λαού μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης εθνικιστικών, ακροδεξιών και μισαλλόδοξων δυνάμεων» είχε αναφέρει σε δήλωσή του ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οποίος είχε κινηθεί με πολύ περισσότερη μετριοπάθεια σε σχέση με το συλλαλητήριο που είχε προηγηθεί στη Θεσσαλονίκη πριν από τρεις εβδομάδες.

«Η εθνικιστική και ακροδεξιά ρητορεία έχει τραυματίσει ανεπανόρθωτα τη χώρα και το εθνικό συμφέρον στο παρελθόν» είχε πει στις 22 Ιανουαρίου, την επομένη του συλλαλητηρίου της Θεσσαλονίκης, ο κ. Τζανακόπουλος, αλλά είναι πραγματικά δύσκολο, ακόμη και για το επικοινωνιακό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ, να χαρακτηρίσει τον Μίκη ακροδεξιό. Άλλωστε ο κ. Θεοδωράκης δεν είχε διαφορετικές απόψεις για το θέμα του ονόματος από τότε που αυτό ανέκυψε.

21 χρόνια μετά την ιστορική συναυλία στα Σκόπια

Αυτό δεν τον είχε εμποδίσει όμως να ανταποκριθεί το 1997 σε μια πρόταση που του έγινε τότε να κάνει μία συναυλία στα Σκόπια, όπου βρίσκεται ο τάφος του θρυλικού ήρωα του Καζαντζάκη, του Γιώργου Ζορμπά, ο οποίος στο βιβλίο έγινε Αλέξης. Η συναυλία έγινε με τη Συμφωνική των Σκοπίων υπό τη διεύθυνσή του, χωρίς αντιδράσεις, εκτός από τρεις μουσικούς που αρνήθηκαν να παίξουν επικαλούμενοι τις παλαιότερες δηλώσεις του, ενώ στο ακροατήριο ήταν και ο ίδιος ο αείμνηστος τότε Πρόεδρος και ιστορικός ηγέτης της γειτονικής χώρας Κίρο Γκλιγκόροφ.

Πολλά χρόνια μετά, απαντώντας μάλιστα στον γνωστό τενόρο από τα Σκόπια Μπλαγκόι Νεκόσκι, παρέπεμψε στη συναυλία του στα Σκόπια: «Δεν έχω κανέναν δισταγμό να πω ότι δεν έχω τίποτε εναντίον του λαού σας, ότι αισθάνομαι πολύ κοντά, όπως όταν διηύθυνα τον «Ζορμπά» στα Σκόπια».

Τη συναυλία στα Σκόπια είχε επικαλεστεί το Σάββατο πριν από το συλλαλητήριο της Αθήνας και η «Εφημερίδα των Συντακτών», για να επισημάνει ότι «όσοι κατήγγειλαν τη σύμπραξη του Μίκη με την “Παμμακεδονική”, την υπερατλαντική Α.Ε. που διακηρύσσει πως οι ΗΠΑ ενσαρκώνουν “το όραμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου”, δεν παρέλειψαν να εκφράσουν τη θλίψη τους γι’ αυτή την απροσδόκητη κατρακύλα».

Όπως προκύπτει, το κυβερνητικό πρόβλημα ήταν ότι με ομιλητή τον Μίκη Θεοδωράκη τα συλλαλητήρια διεμβόλιζαν έναν κόσμο τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρούσε ότι μπορεί να κερδίζει όσο την έκφραση των συλλαλητηρίων είχαν οι ακραίοι που είχαν εμφανιστεί στην εξέδρα στη Θεσσαλονίκη, η αποδόμηση των οποίων ήταν εύκολη.

Όμως η παρουσία του Μίκη καθιστούσε το εγχείρημα δύσκολο, διότι ήταν δύσκολη η ταύτιση της ιστορίας του Μίκη με τον εθνικισμό. Πολύ δε περισσότερο όταν επικαλούνται την παρουσία του στο «βουνό» αναρχικές ομάδες που μάλλον αγνοούσαν ότι οι ομοϊδεάτες τους της Αντίστασης και του Εμφυλίου στο «βουνό» όχι μόνο δεν ήταν δεκτοί από το ΚΚΕ αλλά η ιδεολογία τους αποτελούσε λόγο εκτέλεσης.

Να ζητήσουν δημοψήφισμα

«Είμαι ήρεμος και έτοιμος» είχε απαντήσει ο κ. Θεοδωράκης όταν ρωτήθηκε το πρωί της Κυριακής του συλλαλητηρίου πώς αισθάνεται μετά την επίθεση και παράλληλα κάλεσε τους πολίτες που ήθελαν να πάνε στο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα «να μην πτοηθούν, να αυξήσουν τη θέληση, τον θυμό, την αποφασιστικότητα και την ορμητικότητά τους», ενώ στην ομιλία του χαρακτήρισε «βαποράκια» αυτούς που πέταξαν τις μπογιές.

Η κυβερνητική απάντηση την επόμενη μέρα ήταν η επίσπευση της ανάδειξης της υπόθεσης Novartis.

Μόλις τέσσερις μήνες μετά, η Novartis έχει ξεχαστεί ακόμη και για τους φανατικούς των διχασμών που επιχειρεί ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά η ομιλία του κ. Θεοδωράκη έμεινε και θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη όσων ήταν εκεί και όσων την παρακολούθησαν μακρόθεν.

«Είμαι διεθνιστής και μάχομαι τον φασισμό, ειδικά στην πιο επικίνδυνη μορφή του, την αριστερόστροφη, σαν αυτή με τις ομαδούλες των εξτρεμιστών που είναι σκέτοι δειλοί τρομοκράτες, σαν αυτή των μειοψηφιών που μας κυβερνούν και καταστρέφουν τη χώρα μας».

Την ίδια μέρα στην ίδια ομιλία είχε πει ότι «απευθύνουμε έκκληση στους βουλευτές, που έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν δημοψήφισμα, να προκαλέσουν τη σχετική συζήτηση στη Βουλή και να κινητοποιήσουν αυτό το εθνικής σημασίας ζήτημα, γιατί μόνο εμείς οι Έλληνες μπορούμε να δώσουμε ή να μη δώσουμε το δικαίωμα στους Σκοπιανούς να οικειοποιούνται στο μέλλον μέσω του ονόματος “Μακεδονία” ένα αναπόσπαστο τμήμα του ελληνισμού».

Η πρότασή του επανέρχεται στο προσκήνιο…